31 nov 2021 - 1 mei 2022

De Best Verzorgde Boeken 2020

Ieder jaar kiest een vakjury in opdracht van de Stichting De Best Verzorgde Boeken de mooiste boeken van het afgelopen jaar. Terwijl in 2020 in de culturele sector vanwege corona van alles werd geannuleerd, blijkt het boek als culturele uiting springlevend. Tegen de verwachting in waren er afgelopen jaar net zoveel inzendingen als voorheen. En aangezien boeken een reflectie zijn van de tijdgeest, waart de invloed van corona door veel keuzes heen. De 33 boeken die de jury verkoos kunt u dit jaar voor het eerst hier in GRID bewonderen.

De bijbehorende catalogus is in onze museumwinkel te koop.

Traditie
Nederland kent een lange traditie van uitmuntende boekverzorging. Dit betreft zowel de kwaliteit van de Nederlandse ontwerp- en uitgeeftraditie als het technische meesterschap van lithografie, drukken en binden op Nederlandse bodem. Stichting De Best Verzorgde Boeken onderstreept met de jaarlijkse bekroning van het Nederlands ontwerp inclusief de grafische boekverzorging het belang ervan in binnen- en buitenland.

Nederlands Best Verzorgde Boeken
De geschiedenis van de jaarlijkse uitverkiezing van de Nederlandse Best Verzorgde Boeken gaat terug tot het jaar 1926. Aan de wieg van het initiatief – het oudste in zijn soort in Europa – stond de bekende (letter)ontwerper S.H. de Roos. Tot twee maal toe ging het ter ziele, maar vanaf 1986 tot en met nu is er ieder jaar een selectie van de mooiste boeken tot stand gekomen. De wat ouderwetse term ‘best verzorgd’ is altijd gehandhaafd in het bewustzijn dat de jury’s in de eerste plaats boeken uitverkiezen en niet alleen boekontwerpen. In ieder goed gemaakt boek ontmoeten inhoud en vorm elkaar; ieder goed gemaakt boek komt voort uit een samenwerking tussen een opdrachtgever (meestal een uitgever), een ontwerper en de grafische industrie. De rolverdeling tussen de verschillende partners wisselt steeds.

2020-2021
Vorig jaar zijn 278 boeken ingestuurd en door een vakjury beoordeeld op hun onderscheidend vermogen op het terrein van inhoud, ontwerp, beeldbehandeling, typografie, materiaalkeuze, druk en bindwijze. 33 boeken zijn geselecteerd door de volgende juryleden: ontwerpers Jeremy Jansen en Mijke Wondergem, Eelco van Welie (directeur NAI010 uitgevers), Martijn Kicken (adviseur bij drukkerij Tielen) en Suzanna Héman (assistent conservator Stedelijk Museum Amsterdam). De selectie wordt als gebruikelijk getoond in het Stedelijk Museum Amsterdam; daarna volgen presentaties in andere instellingen in Nederland en daarbuiten. GRID is daar dit jaar voor het eerst bij.

Bijzondere omstandigheden
In een jaar dat gekenmerkt wordt door een wereldwijde pandemie is er speciale aandacht voor een interessante selectie van ingezonden ‘covid-boeken’: ontwerpen die draaien om het coronavirus dan wel zijn ontstaan door de extra tijd ten gevolge van de pandemie. Deze boeken ontstaan in quarantaine roepen andere uitgaven in herinnering die in moeilijker omstandigheden tot stand zijn gekomen, zoals de uitgaven van de Blauwe Schuit, waaraan de Groningse drukker-kunstenaar Hendrik Nicolaas Werkman tijdens de Tweede Wereldoorlog met zijn druksels en drukwerk een belangrijke bijdrage leverde. Als drukker in oorlogstijd bevond Werkman zich in een heel andere en dreigender situatie. Zowel de uitgaven die ontstonden tijdens de bezetting als die uit de periodes van lockdown getuigen van de vindingrijkheid van de ontwerpers, die troost vonden in het maken van boeken.